Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kamboçya’daki temaslarının ardından yaptığı açıklamada, “Görüştüğümüz tamam muhataplar, Türkiye’nin tahıl üzerine Konfedere Milletlerle oynadığı tekellüf üstüne teşekkürlerini ilettiler. Türkiye’ye yönelik güvenlerini, Sayın Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın liderliğinde Türkiye’ye güvendiklerini söylediler. Görüyorum ki gerçekten Türkiye’ye yönelik rüya birlikte artıyor. Türkiye toptan ayrımsız aktör oldu” dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 4’üncü Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN)-Türkiye Sektörel Diyalog Ortaklığı Üçlü Toplantısı’na katıldığı Kamboçya’nın başkenti Punom Pen’da toplantıya ve düet görüşmelerine dair değerlendirmelerde bulundu. ASEAN’a ehemmiyet verdiklerini belirten Çavuşoğlu, “5 yıl önce 2017 yılında sektörel diyalog ortaklığı statüsü elde ettik. Bu 1999’dahi moratoryumdan bilahare sunulan, ülkelere sunulan benzeri statüdür. Ama tığ direkt diyalog ortaklığı statüsü ahzetmek istediğimizi üstelik söyledik. Bugünkü toplantımızda bu statüyü elde ettiğimiz günden bu yana seçme yıl yenilediğimiz tıpkı yol haritamız var, gösteri planımız var, alay malay yapacağımız icraat, tecrübe paylaşımı, destek vereceğimiz projeler ve çalışmalar var. Ticaretimizin artırılması, defans sanayi aksiyon birliğimizin artırılması, turizm, ekin, eğitim kabil birçok alanda ASEAN örgütüyle ve ASEAN ülkeleriyle, 10 üyesi var, gelişim birliğimizi arttırıyoruz” dedi. Çavuşoğlu, “Ayrımsız üstelik Yeniden Asya biliyorsunuz inisiyatifimiz var. Bu Baştan Asya İnisiyatifi ile beraber birlikte cemi Asya ülkeleri ile ve bölgesel örgütlerle açık tıpkısı yaklaşımla yaklaşık bin değişik proje ile ilişkilerimizi geliştiriyoruz. Hedefimiz tabii diyalog ortaklığı statüsünü görmek, erteletim kalkarsa o statüyü da elde edebileceğimizi düşünüyoruz. Özellikle hisse senedi çevrelerimizin de vahim artan ilgisi var, yatırımlar artıyor, ticaretimiz artıyor. ASEAN ülkelerinin Türkiye’deki yatırım miktarı 10.3 bilyon dolarak daha çok. Türk şirketlerinin yatırım miktarı dahi 471 milyon dolar civarındaydı. Sonuçta değme alanda ilişkilerimizi Asya bölgesi ile geliştirmemiz lazım. Asya ekonominin aheste merkezi haline geldi. Bundan Sonra Yeniden Asya çağını yaşıyoruz. Avrupa’daki teessürat, esasen henüz evvel Amerikan çağı vardı. Deminden Asya çağına esasen geçirdiğini söyleyebiliriz. Zımnında Türkiye’nin bu bölgede dahi çıkarları var. Bunları gitmek geçişsiz” diyerek konuştu.
İkili görüşmelere değindi
Zaman gerçekleştirilen müselles toplantının yanı sıra her zaman olduğu kabilinden uluslararası toplantılar marjında ikili görüşmeler bile birlikte bulunduğunu belirten Çavuşoğlu, “Güne Şimendifer Dışişleri Bakanı Muhammed el-Thani kardeşimle başladık, düet ilişkilerimiz, bölgesel gelişmeler. Henüz bilahare Eskimemiş Zelanda’nın eskimemiş Dışişleri Bakanı var, kendisiyle görüştük. Yine pandemiden sonradan Çanakkale ihtifal törenlerine bu yıl bakir Zelanda icra vekili düzeyinde katıldı ve ikili ilişkilerimizi, bölgesel konuları değerlendirdik. Yine Kamboçya Müslümanlardan Sorumlu Kerem Bakanıyla birlikte ayrıca görüştük. Özellikle Helal Akreditasyon Kurumu ile teşrikimesai, helal azık tesisi üzerine yardım istediler. Ülkenin nüfusunun kestirmece yüzdelik 5’i Mutekit, TİKA’nın bu bölgede gerçekleştirebileceği projeler. Brunei Dışişleri Bakanı Yusuf kardeşimle birlikte görüştüm. Önümüzdeki süreçte çapraz ziyaretler konusunda hemfikir kaldık, özellikle Sultanın Türkiye’ye ziyareti doğmak amacıyla” dedi.
“Yoz Sri Lanka’dahi sakil aynı sorun var, benzeri kriz var”
Çavuşoğlu, Sri Lankalı mevkidaşıyla gerçekleştirdiği görüşmeye dayalı, “Sri Dışişleri Bakanı, kendisi birlikte Sri Lanka Müslümanlarından. Akıbet hükümet değişikliğinden sonraları dışişleri bakanı oldu. Daha geçmiş adalet bakanlığı yaptı. Alelade Sri Lanka’dahi kırıcı bir sorun var, bire bir akse var. Bu krizin aşılması üstüne yapabileceğimiz yardımları üstelik konuştuk. Icap gıda yardımı gerekse deva ve özge konularda yardımlarımız olacak. Türk Albeni Yolları’na 5. trafik hakkı verdiler. Türk Gelgel Yolları Maldivler’le Colombo arasında gelgeç üstelik taşıyabilecek, Türk Gelgel Yolları’nın önem verdiği aynı anlaşmaydı” ifadelerini kullandı.
“Türkiye’den ayrımsız heyetin 7 günce karantinadan sonra bölgeye gelmelerini istediler”
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile görüşmesinde Uygur Türklerine değindiğini tamlayan Çavuşoğlu, “İkili ilişkilerimizi değerlendirdik, sonuç gelişmeler, bölgesel gelişmeler, lüzumlu Tayvan olsun gerekse Ukrayna, bu konuları bile ele aldık ve Türkiye’da gerçekleştirecek gâh projeler vardı, o konuları bile gündeme getirdiler. Biz birlikte bağımlı tam bunlara ekleyerek Uygur Türkleri konusundaki hassasiyetinizi kendilerine aktardık. Türkiye’den gidecek ayrımsız heyeti 7 günce ayrımsız karantinadan sonradan bölgeye gönderebileceklerini, yani bölgeye gelmelerini istediler. Antrparantez büyükelçimizin önümüzdeki süreçte hiç ziyareti kısıtlanmadan bölgeyi tıpkısı konuşma etmesi dahi gündemde” şeklinde konuştu.
“Varılan mutabakatın tıpkı ateşkese ve kalımlı bir barışa vesile olabilir mi, olamaz mı bunları değerlendirdik”
Çavuşoğlu, “Biraz ilk Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’la dahi ayrımsız ziyaret gerçekleştirdik ve bu görüşmede tabii hububat anlaşmasından sonra temas iki ülkenin ihraç edeceği ürünlerin önündeki engellerin kaldırılması gündemdeydi. Ayrıksı taraftan bu varılan mutabakatın ayrımsız ateşkese ve mihman ayrımsız barışa dil cins mi, olmaz mı bunları değerlendirdik. Son gelişmelerden bilahare düşüncelerini kendilerinden aldık. Biz birlikte zat düşüncelerimizi, temennilerimizi benzeri an evvel ateşkesin sağlanması gerektiğini söyledik” dedi.
“Görüştüğümüz yekpare muhataplar, Türkiye’nin tahıl üstüne Birleşmiş Milletlerle oynadığı tekellüf konusunda teşekkürlerini ilettiler”
Çavuşoğlu, “Sayın Cumhurbaşkanımız birlikte Putin’in görüşmeleri oldu. Görüşmeler olacak, bu konuların hazırlığını de yaptık. Bugün Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı birlikte elbette vardığımız mutabakatı önemsiyor ama görüştüğümüz mecmu muhataplar, Türkiye’nin tahıl üzerine Konfedere Milletlerle oynadığı caka üzerine teşekkürlerini ilettiler. Türkiye’ye müteveccih güvenlerini, Sayın Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın liderliğinde Türkiye’ye güvendiklerini söylediler. Görüyorum ki beribenzer Türkiye’ye yönelik rüya birlikte artıyor. Türkiye küresel bir aktör oldu. Biz dahi bunu yapıcı bire bir şekilde değerlendirerek gerek bölgemizin gerekse dünyanın huzuru, barışı için ceht sarf etmeye devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
Çavuşoğlu Malezya’ya geçecek
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “Sonuçta bire bir günlük ziyaretti. Hem ASEAN toplantımız itibarıyla hem üstelik düet görüşmelerimiz bakımından mübarek bir mülakat oldu. Buradan gine Malezya’nın daveti üstüne Kuala Lumpur’a birazdan hareket edeceğiz. Orada ferda sabah ikili görüşmelerimizi yaptıktan sonraları de inşallah ülkemize döneceğiz. Malezya Başbakanı Türkiye’deydi ve önümüzdeki süreçte dahi Malezya Kralı yeniden Türkiye’yi müzakere edecek. Dolayısıyla hem Malezya Başbakanı’nın ziyareti sırasında alınan kararlar, Cumhurbaşkanımız ve Başbakanın aldıkları kararlar ve henüz ilk imzaladığımız anlaşmalar, belgeler var, bunların takibini yapacağız. Tıpkı dahi Kralın Türkiye ziyaretinin hazırlıklarını yapacağız, böylece gücük kesiksiz Asya turumuzu tamamlamış olacağız inşallah” dedi. – PHNOM PENH
