– Tarihi ilçenin gerdanlığı: 500 almanak çınar ağacı

BOLU – Bolu’nun Mudurnu ilçesinde kâin 500 yaşındaki çınar ağacı, güzün büründüğü görüntüsü ve tarihiyle yerli ve ecnebi turistlerin gözdesi konumunda bulunuyor. Osmanlı döneminde dikilen çınar, tarihiyle da özen çekiyor.

Bolu’nun Mudurnu ilçesinde bulunan 500 yıllık çınar ağacı, sonbaharda büründüğü görüntüsüyle dahi görenlerin ilgisini çekiyor. Yüzyıllık ağaç, Osmanlı döneminde Mudurnu’nun Bursa Tekfurluğuna sınırlı olduğu dönemde dikildi. 18 metre yüksekliğindeki ağacın, yarı çapı ise 6.5 – 7 metre yerine belirlendi. 2010 yılında yapılan incelemelerde Çevre ve Orman Bakanlığı marifetiyle yüzyıllık gündüz, anıt ağaç namına tescillendi. Mıntıka halkı, Mudurnu ilçesinde 35 şerha elan yüzyıllık ağacın tescillenmesi amacıyla başvuru yaptı. Mavera yandan, tarihi çınar ağacı yüzyıllardır havza insanının içtimai hayatında bile eke bir yere ehil oldu. Bir Nice rivayete göre, Anadolu’nun sunma esaslı kültürlerinden olan ‘ihtilas oyunu’, sunu kalın bu ağacın altında yapıldı. Bazı rivayetlere göre bile çınarın yaprakları ilkbaharda zinde çıktığında kaynatılıp içilirse böbreklere felah getirdi. Yıllara kayran okuyan çınar ağacı, günümüzde üstelik alelhusus foto tutkunlarının gözdesi konumunda bulunuyor. Tarihi çınar ağacı, dron ile alarga dahi görüntülendi.

“Bizans kültüründen bize geçmiş bir anane”

Çınar ağaçlarının Bizans kültüründen Osmanlı devletine önceki bire bir gelenek olduğunu belirten Turizm Gönüllüsü Mehmet Cantürk, “Çınar ağaçları Bizans kültüründen bize geçerek bir gelenek haline mevrut. Genellikle Bizans ordularının askerlerinin geçtiği yollara dikilirmiş. Bu anane Osmanlı’da üstelik devam etmiş. Mudurnu, Bursa Tekfurluğuna bağlıyken buraya dahi ayrımsız çınar ağacı diktirilmiş. Bu çınar ağacı de bizim tarihimize, kültürümüze dair bilgiler veriyor. 2010’lu yıllarda yaptığımız çalışmalarda 18 metre yüksekliği olduğu görüldü. Hep bölgelerimizdeki yüzyıllık ağaçlar, bize tarihimizle ilişkin birçok bilgiler veriyor. O dönemde hava durumu nasıldı, yangın mı oldu, susuzluk mı oldu kabilinden olayları birlikte bu ağaçlardan anlayabiliyoruz” diyerek konuştu.

“Mahallenin toplumsal hayatıyla ilgili üstelik anlamı var”

Yüzyıllık ağacın tarihine dayalı kimi bilgiler veren Cantürk, “Mahallemizdeki bu çınar, benzeri zamanda mahalle ile üstelik özdeşleşmiş durumda. Uğrunda ismini musalladan düzlük namazgâh taşı var. Çabukça yanında üstelik Saika Beyazıt Camii’nde üstelik Cuma Namazı selası verilmezken burada Cuma Namazı selası verilen mehrab var. Camii, 1374 yılında yapılma mehrab dahi 1200’lü yıllardan diye niteleyerek hesap ediyorum. Bir zamanda çınar ağacının mahallenin sosyal hayatıyla ilişkin da anlamı var. Anadolu’üstelik oynanan ünlü araklama oyunu, bu çınarın dibinde oynanırmış. Bire Bir rivayete göre, mahallede teehhül çağına mevrut tıpkısı damat, aşıramento oyunu oynamaya o büyüklüğünde kaptırmış ki eloğlu olduğunu unutmuş. Babası onu aramaya çıktığında çınar ağacının kovuğuna saklanıyor. Damadı ağacın kovuğunda bulup götürüyorlar” ifadelerini kullandı.

“İlkbaharda yapraklarının kaynatılıp içildiğinde böbreklere faydası olduğu düşünülüyor”

Ağacın çevresinin özenle korunduğuna ve ilkbaharda sağlığa faydalı geldiği yönünde rivayetler olduğuna değinen Mehmet Cantürk, “2000’li yıllara büyüklüğünde çınar ağacının çevresi boştu. 2006-2007 yıllarında çevresine taşla dolgu yapıldı. Taş çekildikten bilahare üstelik ferforje ile gine ayrı bir çit yapıldı. Tabii ve tarihine makul olmasına özen edildi. Ayrıca, kayırıcı sağlığına ongun geldiğine dair de söylentiler oldu. Halk ortada tıpkısı rivayete göre bu çınarın ilkbaharda yaprakları yıpranmamış çıkmışken suda kaynatılıp suyu içilirse böbreklere faydasının olduğu düşünülüyor” dedi.

“Çevre ve Orman Bakanlığı marifetiyle tescillendi”

Belde ve Orman Bakanlığı’nın 2010 yılında yapmış olduğu incelemede asırlık çınarın anıt ağaç olarak tescillendiğini tamlayan Cantürk, “2010 yılında ağacın, anıt dikme namına tescillenmesi ve koruma altına alınması amacıyla Ankara Kırsal Kalkınma Derneği eliyle Belde ve Orman Bakanlığı’na ve Orman Umumi Müdürlüğü’ne abece merkum. Mekân ve Orman Bakanlığı marifetiyle dikme, ‘abide ağaç’ kendisine tescillenmiş. Yarıçapı 6.5 -7 metre civarında; bel çapı 18 metre. Mudurnu köylerinde araştırma yapıp 35 kesim ağacın abide ağaç olması yönünde yazılar yazdık. Köylerindeki yüzyıllık ağaçları insanlarımız korursa kenti kültürlerinde geleceğe dayalı sulu bırakmış olurlar” şeklinde konuştu.