Süleyman Çelebi 600’üncü ahiret yolculuğu yıl dönümünde Muğla’de anıldı
MUĞLA – ‘Tevellüt’ eserinin yazarı Süleyman Çelebi’nin ölümünün 600’üncü yıldönümü ve ‘Doğum’ paneli Muğla Sıtkı koçman üniversitesinde gerçekleştirildi.
Cumhur Reisi Recep Tayyip Erdoğan eliyle 2022 yılının Süleyman Çelebi yılı yerine car edilmesinin ardından Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Metinbilim Enstitüsü eliyle ‘Doğum’ eserinin yazarı Süleyman Çelebi Anma programı düzenlendi.
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi B salonunda gerçekleşen anma programına öğretim görevlileri ve öğrenciler katıldı.
Etkinliğin düzenleyicisi Metinbilim Enstitüsü Derneği Başkanı Doç. Dr. Ümral Deveci, “2022 yılı üzere ülkemizin önerisi, Azerbaycan, Bosna Hersek, Gürcistan, Yıldız Makedonya, Romanya ve Ukrayna’nın desteği ile Süleyman Çelebinin 600’üncü yıldönümü sebebi ile Unesco yâd ve tebrik programına makbuz. Cumhurbaşkanlığı genelgesi ile 2022 yılının Süleyman Çelebi yılı kendisine millî ve uluslararası etkinlikler ile anılması kararlaştırılmıştır” dedi.
Süleyman Çelebi Ihtifal etkinliğine konuşan Prof. Dr. Namık Uyanık, Doğum ve Süleyman Çelebi’nin firez tarihindeki yerini anlatan konuşmasında, “Mevlit 1409 yılında yazıldığında basit tıpkısı metin adına yazıldı. Tıpkı argüman üzerine yazıldı. İranlı tıpkı maarif peygamberlerin denk olduğu tıpkı birinden yüksek olmadığı üstüne benzeri iddiada bulunmuştu Bursa’daki vaazında Süleyman Çelebide bilcümle peygamberlere inanıp peygamberlerin görevi ve eşitliği ise Hazreti Muhammed akıbet sefir olması sebebi ile Allah’ın dostu olması nedeni ile hususi tıpkısı yeri vardır. Onu antrparantez ikna etmek lazımdı diye hakeza tıpkı mukavim oluşturdu” dedi.
Araştırma Görevlisi Dr. Fahri Kaplan konuşmasında, Tevellüt geleneği başlatıcısı olarak Süleyman Çelebi ve doğum edebiyatında, Tatarca, Mevlitler çok kullanılmamış coğrafya ‘ya münteşir farklı dillerde merkum. Fakat Veladet türüne güzelce ve akıbet şeklinde haber şeklinde bu literatür geleneğinde çok sorumluluk olduğu şeklinde Türk Edebiyatı bırakılmış. Yani Türki Mevlitler çokça öne çıkma ve bunlarında arz önemlisi Süleyman Çelebinin Vesiletu’n Felah ünlü Mevlidi” dedi.
Muğla Mevlit geleneği üzerine mütekellim Dr. akademisyen Ceyhun Soluk, “Muğla’bile vefat eden birisinin vefatının 3, 7, 40 ve 52’ci günlerinde Tevellüt okutulma geleneği vardır. Bunda da farklılıklar görülmektedir. Muğla’nın Milas ilçesi var. Milas ilçesinde 40 Mevlidi yapılırken, diğer gâh ilçelerde bununla ilgili 52 Mevlidi henüz yaygındır” dedi.
Muğla’de karı mevlitleri karşı konuşan Doktora Öğrencisi Sevgili Uyak Demirtaş, “Gerçekte mütebeddil acun düzeneği ile içtimai yapılardaki tebeddülat ile birlikte Tevellüt geleneği de değişti. Evlerde yapılan hele kadın Doğum geleneğinde tıpkısı bando değişikliklere uğradı. Maatteessüf giderek azaldığını ve çıktı karye meydanı, cami bahçelerine ve pazar yerleri üzere açıkça havalara taşındığını gördük. Bunun genişlik büyük etkeni aslında mecmu dünyayı etkisi altına kayran Covid- 19 salgını olduğunu gerçeklik kişilerden öğrendik. Yani bu müstevli ile alay malay karı Mevlidi familya Mevlidi geleneği üstelik antlaşma içerisinde azalmış ve celi havaya taşınmıştır” dedi.
