Kastamonu’nun İhsangazi ilçesinde çiftçilerin üretim maliyetini düşürerek henüz fazla gelir elde edebilmeleri üzere kurulan İhsangazi İlçe Merkezi ve Belde Köyleri Zirai Kalkınma Kooperatifi, hazırladığı proje sebebiyle hem siyez üretiminin ekiminin artmasını sağladı hem bile çiftçinin istihsal maliyetini düşmesini sağladı.
Kastamonu’nun İhsangazi ilçesinde herhangi bir sene yaklaşık 10 bin dekar alanda ekilen ve buğdayın atası namına aşina siyez buğdayı, bu sene 12 bin dekar alanda ekildi. Daha önceki ilçede biçer döver bulunamaması sebebiyle siyez buğdayının ekimi düştü. Antrparantez dönüm başına biçer döver fiyatlarının efdal olması nedeniyle çiftçiler, maliyetlerini düşürebilmek için İhsangazi İlçe Merkezi ve Kasaba Köyleri Zirai Kalkınma Kooperatifi kuruldu. Kooperatifin kurulmasıyla gelişigüzel İhsangazi İlçe Merkezi ve Yer Köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Necmi Aladağ, TKDK’ya Avrupa Birliği işbirliğiyle akçalanmış edilen makine takım projesi hazırladı. 1 milyon 800 bin TL bütçeli proje, TKDK tarafından yüzde 65’i teberru başlamak için kabul edildi. 1 milyon 170 bin TL’si bağış edilen projeyle İhsangazi İlçe Merkezi ve Belde Köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, biçer döver özellikle kalkışmak için mısır silajı paketleme makinesi ve mısır teşrinievvel mibzeri da aldı. Alınan makinelerle gelişigüzel bu sene İhsangazi ilçesinde siyez ekimi gözle görülür artarken tıpkı zamanda çiftçinin da dönüm başına maliyetinde bile ağır düşüş olması sağlandı.
“12 bin dekar alana ekilen siyezde ürün yüz güldürdü”
Siyez buğdayı bölgede “kabulca” veya “akarca” namına adlandırılırken bölgede üretilen siyez buğdayının kestirmece yüzdelik 70’i bulgur, hoşgörüsüz kalan bölümü de un ve ağızotu olarak değerlendiriliyor.
“Kabulca” veya “fistül” adına dahi bilinen ‘buğdayın atası’ siyez, günümüzde adı sıkça duyulan benzeri buğday türü olan ve doğal ortamda ilaçlanmamış gübresiz büyüyebilen tek tahıl ürünü 10 bin yıllık geçmişi ile 14 kromozom sayısıyla genetik adına yeryüzündeki geçmiş buğday türü yerine akseptans ediliyor. Günümüze kadar Kastamonu’bile korunarak yetiştirilen siyez, sunu çokça İhsangazi, Seydiler ve Devrekani ilçelerinde üretiliyor.
Geçen yıl Ekincilik ve Orman Bakanlığınca “Mergüze” ve “Ata siyez” isimleriyle tohumu tescillenen siyez da, bu yıl 12 bin dekar alanda ekilen siyezin verimin yüksek olması bekleniyor.
“Makine ekipman projemiz sebebiyle çiftçilerimizin maliyetinde ağır düşüş sağlandı”
Siyez tarlalarında hasat döneminin başladığını belirten İhsangazi İlçe Merkezi ve Yer Köyleri Zirai Kalkınma Kooperatifi Başkanı Necmi Aladağ, “İhsangazi’da siyez buğdayı üretiminin arttırılması ve çiftçilerimizin siyez buğdayından elde ettiği geliri daha karlı hale getirilmesi amacıyla ve bununla birlikte tarımını üstelik henüz gösterişsiz yapabilmeleri ve siyez üretimini elan üstelik ilave namına kooperatifimiz 2021 yılında TKDK’ya tıpkısı proje hazırlayarak sundu. Projemizde araba takım projemizdi. Bu proje çerçevesinde siyez tarlalarının hasadının yapılabilmesi gerekçesiyle yapmış olduğumuz projeden 1 nüsha biçer döver makinesini aldık. Bu sayede haricen ilçemize gelen biçer döverlerin ilçemizden erken ayrılması cihetiyle malumunuz üzerine siyezin dahi hasadının az buçuk daha geç olmasından dolayı çiftçilerimiz açısından biçer döver bulma noktasında sorun oluşturuyor. Ama bizim yapmış olduğumuz makine takım projesiyle çiftçilerimizin antlaşma sorununu ortadan kaldırarak çiftçilerimiz anbean biçer döver makinesine ulaşması sağlandı. Şu anda çiftçimiz ürünü hasat edeceği noktasında temas şekilde çekinti yaşamadan istediği büyüklüğünde ürününü ekebiliyor. Çünkü çiftçilerimiz şunu biliyor kim istedikleri devir elinin altında bir tane biçer döver makinesi var. İstedikleri zaman ürünlerini hasat edebiliyorlar. Bu ferah ferah çiftçilerimiz, siyez üretimlerini arttırdılar. Hassaten bu yıl çiftçilerimizin siyez noktasında üretimlerini de arttırdığını söyleyebiliriz. Ayrıca bunun yanında dışarıdan gelen biçer döverlerin burada fiyatlandırma anlamında dönüm başına aldıkları hasat fiyatlarına dahi müdahale etmiş olduk tığ. Örneğin bu sene 150 TL gibi tıpkı rakamdan biçer döverin dönüm başına biçimi için açılışını yaptılar ama biz 125 TL kendisine rakamı açıklayarak değişik biçer döverlerin birlikte bu rakama kadar düşmelerini sağladık. Bu anlamda çiftçinin dönüm başına harcamış olduğu hasat maliyetini üstelik okkalı anlamda düşürmüş olduk. Bu de İhsangazi ilçemizde siyez üretiminin arttırılması anlamında eke bire bir proje olduğunu söyleyebiliriz” dedi. – KASTAMONU
