Van’daki İspiriz Dağı’nda yeni tıpkı nebat türü keşfedildi

Van’ın Başkale ilçesinde planlı bilimsel çalışmalarda tespit edilen yıpranmamış nebat türü “pastinaca vanensis/Van keşiri” adıyla tescillendi.

Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Selen Edebiyat Fakültesi Dirim Bilimi Bölümü Nebatat Temel Marifet Dalı Dr. Akademisyen İbrahim Çıpa, Bayburt Üniversitesi Dr. Akademisyen Abdurrahman Sefalı ve Bingöl Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Yakup Yapar, yıpranmamış nev bitkileri yakalamak üzere Başkale’deki İspiriz Dağı’nda sabık sene iş başlattı.

Bölgeden topladıkları bitki örneklerini inceleyen akademisyenler, maydanozgiller familyasında meydan düz yeni aynı nebat türünü fark etti.

“Pastinaca vanensis/Van Keşiri” adını verdikleri bitkiyle ait hazırladıkları makale arsıulusal geçerliliği olan Phytotaxsa isimli bilimsel dergide yayımlanan akademisyenler, Van’daki endemik türü selen dünyasına kazandırdı.

Çipo, AA muhabirine, bölgenin nebat biyoçeşitliliği, tıbbi aromatik ve bal bitkileriyle ait çalışmalarının bulunduğunu söyledi.

Geçen sene temmuz ayında Van’ın Başkale ilçesi sınırlarındaki 2 bin 700 rakımlı İspiriz Dağı’na botanik gezi düzenlediklerini anlatan Çipo, “Gezide rastladığımız bu nebat dikkatimizi çekti. Aldığımız örnekler, taksonomik ve edebiyat çalışmasından sonraları bitkinin kullanılmamış benzeri taşıt olduğunu belirleme ettik. Makalemiz, büyük ve prestijli bitki dergisi Phytotaxsa’da yayımlandı. Bitki, olgun dünyasında bakir benzeri türü adına kayıtlara geçti.” diyerek konuştu.

Maydanozgiller familyasından benzeri çeşit olan bitkinin, tıbbi ve aromatik bakımdan zengin bileşiklere cemaat “pastinaca (keşir)” denilen grupta düz aldığını anlatan Çipo, dünyada Asya ve Avrupa’da yayılış gösteren “pastinaca” cinsine ilgilendiren 14 türden 8’inin Türkiye’de bulunduğu ve bu türlerin 5’inin endemik olduğu bilgisini verdi.

Bitkiyi Van’da tespit ettikleri için “pastinaca vanensis/Van keşiri” adını verdiklerini anlatan Çipo, şunları kaydetti:

“Bölgemiz ve ülkemiz ensesi kalın nebat çeşitliliğine sahip. Rastgele periyot bakir türler tanımlanıyor. Türkiye’de kestirmece 10 binin üzerinde bitki türü bulunuyor ve bunların neredeyse üçte biri endemik. Botanikçiler adına eskimemiş türleri tanımladığımızda seviniyoruz ancak bunların korunması gerekiyor. Bu konuda kurumlara ve vatandaşlarımıza fariza düşüyor. Ilmî namına tanımamız yetmiyor. Bunları gelecek kuşaklara aktarmamız haddinden fazla yüce. Çalışmalarımızda bize palas sağlayıcı Van Valiliğine ve Başkale Kaymakamlığına teşekkürname ediyorum. Bitlis ilkin kalkışmak amacıyla bölgede nebatat çalışmalarına devam edeceğiz.”

Çıpa, Van Keşiri’nin eskimemiş tespit edilen bir kabil olduğu için tasarruf alanları ve tıbbi özelliklerinin yapılacak ilmî araştırmalar sonucu ortaya çıkacağını sözlerine ekledi.

Share: