Tacikistan’ın Ankara Büyükelçisi Eşrefcan Gulov, Türkiye ile Tacikistan ilişkilerinin kurulmasının 31. yıl dönümünde, iki büyüklük arasındaki ahbapça, dostane ilişkilerin ve yarayışlı işbirliğinin geleceğinin temiz olduğunun güvenle söylenebileceğini ve bu doğrultuda büyükelçilik olarak tamlık imkanları seferber almak amacıyla çaba sarfiyat edeceklerini belirtti.

Gulov, Türkiye ve Tacikistan arasındaki diplomatik ilişkilerin kurulmasının 31. sene dönümünde, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye’nin, 16 Boşluk 1991’üstelik Tacikistan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biri olduğuna ve 29 Ocak 1992’de Tacikistan ile diplomatik ilişkilerini tesis ettiğine meni fail Gulov, “Bu ayrıntılı yıllar içerisinde, iki büyüklük arasındaki diplomatik münasebetler sebebiyle, ayrımlı alanlardaki gelişmelerle olumlu sonuçlara ulaşılmıştır. Türkiye ile ilişkilerimizin soylu erki, ticari ve envestisman boyutlarının beraberinde, politik ve güvenlik ilişkilerimize akla yatkın tıpkı kur getirilmesine yönelik çalışmalarımız üstelik ayrımsız farklı önemli önceliğimizdir.” dedi.

Büyükelçi Gulov, iki ülke arasındaki ilişkilerin, müspet tıpkısı cüret ortamı, zaruri siyasal ve kanuni çerçeve ve paçarız üstünlük sağlayan işbirliğini tekvin araçları yarattığını vurgulayarak “Tacikistan ve Türkiye, arsıulusal ve lehçe siyasetin birçok mehabetli meselesinde kuma bir konuma sahiptir. Uluslararası arenada birbirlerinin girişimlerini ve yapıcı tutumlarını desteklerler.” ifadelerini kullandı.

30’dan çok işbirliği belgesi üstünde çalışılıyor

Tacikistan’ın istiklal döneminde art dozaj ziyaretlerin, iki devlet arasındaki müspet işbirliğinin geliştirilmesinde ve güçlendirilmesinde koca alengir oynadığını belirten Gulov, beherglas ziyaretin, ilişkilerde yeni tıpkı husus açtığına belen etti.

Gulov, iki ülkenin 31 yıllık süreçte 70’in üzerinde kesim, mutabakat zaptı ve işbirliği belgeleri imzaladığına belen ederek, şu anda da tarafların 30’dan çok eskiz işbirliği belgesi üzerinde çalıştığını vurguladı.

Tarafların, siyasi işbirliğinin birlikte iktisadi ve ticari işbirliğinin güçlendirilmesine bile özel önem verdiğinin altını çizen Gulov, Türkiye ile Tacikistan beyninde 1993’te imzalanan hesaplı işbirliği anlaşması temelinde kurulan hükümetler arası hesaplı işbirliği komisyonunun, şu anne kadar Duşanbe ve Ankara’birlikte 11 güruh gerçekleştirdiğini, antrparantez 16 Boşluk 2021’bile Tacikistan ve Türkiye’nin türlü soylu erki ruh alanlarından 150’den aşkın iştirak ve işletmenin temsilcilerinin katıldığı Tacikistan-Türkiye İş Forumu’nun Konya’dahi düzenlendiğini anımsattı.

Gulov, sanayi alanında işbirliğinin direkt ve bilvasıta namına geliştirilmesi ve vacip ticari altyapının oluşturulması kabilinden konuların yanında, “Türk firmalarının işbirliği ve deneyimlerine binaen, Duşanbe’birlikte “Fuar Merkezi’nin kurulması”, “eş envestisman fonunun kurulması”, “dış satım kredilerinin ayrıştırılması ve kuma ticari bankaların kurulması ve Türk bankalarının baziçe edilmesi”, “Tacikistan ve Türkiye özel sektörüne paçarız üstünlük sağlayıcı Tacikistan Cumhuriyeti topraklarında öncelikli envestisman projelerinin uygulanmasında destek olmak amacıyla tarafların ticari altyapısının geliştirilmesi” kabilinden konulara da evleviyet verdiklerini aktardı.

İki devlet arasındaki kazançlı ilişkiler

İki talih arasındaki diplomatik ilişkilerin kurulmasının peşi sıra, düet ticaretin cirosunun 1999’birlikte 1 milyon dolardan 2021’de 350,2 milyon dolara yükseldiğini ve bunun birlikte genel namına ticari işbirliğinin stabil evolüsyon eğilimini doğruladığını belirten Gulov, şu bilgileri verdi:

“Böylecene 1999-2022 döneminde Tacikistan ile Türkiye arasındaki ticaret cirosu 8,2 bilyon dolar namına gerçekleşti ki bu, Tacikistan’ın dış tecim cirosunun yüzdelik 10’una tekabül ediyor ve bu göstergenin 6,13 milyar dolar (veya yüzdelik 75’i) kitap ve mal ihracatı Türkiye Cumhuriyeti içindir. Benzeri zamanda, bu dönemde ihracat yapısında yüzdelik 25, ithalat yapısında ise yüzdelik 5’lik göstergelerle Türkiye Cumhuriyeti’nin bir numara ve dördüncü sırada düz aldığını belirtmekte kâr var. Ülkenin tecim akışının yapısında, ülkenin temel tecim ortaklarından biri kendisine kabul edilmektedir.

Bir zamanda, 2022’bile Tacikistan’ın Türkiye ile olan dış ticaret cirosu 351,2 milyon dolar (ülkenin tecim cirosunun yüzdelik 6,5’i) namına gerçekleşti. 2022’de Türkiye Cumhuriyeti’ne 180 milyon dolar tutarında mal ihracatı ve 171,2 milyon dolar ithalatı kaydedildi.”

Tacikistan, kuma girişimler kurarak Türkiye mütenevvi uran alanlarında iş birliği hedefliyor

Tarafların yatırım alanında üstelik dolgunca ilişkileri olduğuna belen eden Gulov, 10 Teşrinisani 2022’da Tecim Bakanı Mehmet Muş’un Duşanbe ziyareti sırasında Tacikistan-Türkiye İş Forumu düzenlendiğini ve Türkiye ile Tacikistan ortada 2023-2025 dönemi üzere “Para cirosunun 1 milyar dolara çıkarılması üzere Kat Haritası” karışma tevessül etmek üzere çokça sayıda işbirliği belgesi imzalandığını anımsattı.

Bugün Tacikistan’bile muhtelif sektörlerde cıvıltı gösteren 150’ye andıran çok ortaklı yahut münhasıran Türk şirketi bulunduğuna belen eden Gulov, Tacikistan’ın de ortak girişimler kurarak Türkiye ile zer, madencilik, iğ işleme, alüminyum ve değişik endüstri alanlarında işbirliği yapmayı hedeflediğini dile getirdi.

Gulov, 31 yıldır Türk firmalarının Tacikistan’de 500 milyon dolarlık çeşitli projeler amacıyla ihalelere katıldığını belirterek, “TİKA’nın Duşanbe ofisi ise iki devlet arasındaki konuşu, toplumsal ve kültürel ilişkilerin güçlendirilmesi amacıyla çalışmalarını başarıyla yürütüyor. TİKA tarafından kısaca 50 milyon dolar tutarında onlarca proje hayata geçirildi. 2022’üstelik Duşanbe- İstanbul uçuşlarının haftada dörtten altıya çıkarılması, tarafların turizm özellikle olmak için konuşu sektörün gelişmesine olan ilgisini gösteriyor.” dedi.

“(Ortak) Mirasın etkili şekilde kullanılması gerektiğine inanıyoruz”

İki büyüklük arasındaki kuma tarihi ve kültürel değerlerin, iki mutluluk ve halkları arasındaki ilişkilerin daha de geliştirilmesi amacıyla uygun aynı asıl oluşturduğunu tamlayan Gulov, şunları kaydetti:

“Mevlana Celaleddin Rumi özellikle olmak üzere şişman düşünürlerden ve değerli şahsiyetlerden ağır sıklet düz aynı kültürel mirası paylaştığımız Türkiye ile hususi benzeri yakınlığımız ve eş değerlerimiz var. İki büyüklük halkları arasındaki tarihi, kültürel ilişkiler ve özden havas, ilişkilerimizin temelini oluşturmaktadır. Bu mirasın muhtelif alanlarda işbirliğinin daha birlikte geliştirilmesi için hareketli tıpkısı şekilde kullanılması gerektiğine inanıyoruz. Mevlana’nın mevlit haset, 30 Eylül’dahi Tacikistan’bile kutlanıyor. Bu kapsamda 2018’de iki ülkenin desteğiyle Tacikistan’birlikte ‘Medeniyetlerin bağlayıcısı Mevlana’ sloganıyla arsıulusal benzeri konferans düzenlendi. Bu sene veya ati sene birbirimizin topraklarında ekin günleri düzenlemeyi planlıyoruz.”

Gulov, iki büyüklük arasındaki işbirliğinde eğitimin bile öncelikli alanlardan biri olduğunu vurgulayarak, 1996’dan bu yana Tacikistan’dan kısaca 700 öğrencinin, Türkiye üniversitelerinde tutum, arsıulusal ilgiler, müspet bilimler, dilbilim ve mühendislik alanlarda eğitim bilimi gördüğünü aktardı.

Turizm alanındaki işbirliğinin de iki yan arasındaki ilişkide şanlı şan oynadığını tamlayan Gulov, “Tacikistan hükümetinin peyda bap politikası sayesinde, 1 Ev 2022 tarihinden itibaren Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına aynı ay vizesiz tümce getirilmesinin, elbette ülkenin gezici sayısının artmasında etken olacağını düşünüyoruz.” dedi.

Türkiye Hars ve Turizm Bakanlığı ile Tacikistan hükümeti Turizm Ihya Komitesi ortada, 20 Boşluk 2019’birlikte Tacikistan ve Türkiye Katışık Turizm Komisyonu kurulmasının sevinme verici olduğunu vurgulayan Gulov, “Tacikistan ile Türkiye arasındaki ahbapça, dostane ilişkilerin ve hayır işbirliğinin geleceğinin parlak olduğu, güvenle söylenebilir ve bu doğrultuda Büyükelçilik yerine bile bilcümle imkanları seferber gitmek amacıyla çabalama gider edeceğiz.” ifadelerini kullandı.